KONTİMDER İşçi ve işveren uyuşmazlıkları basın toplantısı

Ä°ÅŸveren ve iÅŸçi ayrılmaz bir bütün. Her ne kadar teknojik geliÅŸmeler neticesinde iÅŸçilerin yerini daha çok makinalar alsa da, iÅŸçiler ve iÅŸverenlerin her zaman birbirine ihtiyacı olacaktır. Bu birlikteliÄŸin sekteye uÄŸradığı ve anlaÅŸmazlığa vardığı noktada çözüm mahkemelerde aranıyor.
Türkiye’de iÅŸçi-iÅŸveren uyuÅŸmazlığı davaları yüzde 90 gibi fahiÅŸ bir oranda iÅŸçi lehine sonuçlanıyor. Takdir edersiniz ki bu oran iÅŸverenleri “artık yeter, usandık” deme noktasına getirmiÅŸtir. Daha da acısı iÅŸçisinin tüm özlük haklarını tam olarak verdikleri halde davaların iÅŸveren aleyhine sonuçlanması kabul edilemez bir durumdur.
Bu sonuç iÅŸverenlerin motivasyonunu düÅŸürmekte ve daha çok yatırım, daha çok üretim, daha çok istihdam, daha çok ihracat hedeflerini sekteye uÄŸratmaktadır.
Hal böyle olunca Ä°ÅŸçi ve iÅŸveren arasındaki uyuÅŸmazlıklar hem çalışma hayatının hem de yargının gündeminde önemli bir yer tutmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı istatistiklerine göre 2016 yılı Aralık ayı itibarıyla 14 milyon iÅŸçi ve 1 milyon 750 bin iÅŸ yeri bulunuyor.
Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve Ä°statistik Genel MüdürlüÄŸü verilerine göre 2016 yılında 241 bin 856 iÅŸ davası açıldı, önceki yıldan devreden 257 bin 993 dava ve bozularak geri gelen 22 bin 686 dava ile toplamda 522 bin 535 dava sayısına ulaşıldı. Bu davaların 209 bin 486 görüldü, 313 bin 49’u ise 2017 yılına devredildi. 2006 yılındaki toplam 265 bin 572 dava sayısı 10 yılda yüzde 97 artış göstererek 2016 yılında 522 bin 535’e ulaÅŸmıştır.  
İş Mahkemesi Dava Sayıları (2006-2016)
Yıllar  Dava Sayısı
2006  265.572
2007  275.822
2008  269.529
2009  297.252
2010  326.537
2011  348.799
2012  355.356
2013  406.986
2014  424.890
2015  455.984
2016  522.535

Ä°ÅŸ davalarının yıllık ortalama görülme süresi 2010 yılında 466, 2011 yılında 488, 2012 yılında 483, 2013 yılında 381, 2014 yılında 417, 2015 yılında 431, 2016 yılında 434 gün sürüyor. 
Ä°ÅŸ davalarının türleri incelendiÄŸinde ise 2016 yılında iÅŸ mahkemelerine açılan davalarda ilk sırada yüzde 61,2 oran ile alacak davaları geliyor. Ä°kinci sırada ise yüzde 22.3 oran ile tespit davaları yer alıyor.
2016 yılı sonu itibarıyla mahkemelerdeki 3 milyon 524 bin 898 davanın yaklaşık yüzde 15’ini iÅŸ davaları oluÅŸturuyor.
Çözüm için adım atıldı ama yeterli olcak mı?
Ä°ÅŸverenler üretim, yatırım, istihdam ve ihracat yapmak için çabalarken ortaya çıkan iÅŸçi-iÅŸveren uyuÅŸmazlıklarının hem yargının iÅŸ yükünü arttırması hem de iÅŸverenlere bıktırıcı bir süreç yaÅŸatmasına çözüm getirilmesi gerekiyor. Adil bir yargılama ve hızlı çözümler herkesin önünü açacaktır.
Yeni tasarı TBMM’de
Çözüm anlamında Adalet Bakanlığı tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulunda görüÅŸülen Ä°ÅŸ Mahkemeleri Kanunu Tasarısı, 25 Mayıs 2017 tarihinde TBMM'ye sevk edildi. Tasarı ana hatları ile belli çözümler getirmeye çalışıyor ama yeterli görünmüyor. Ä°ÅŸ Mahkemeleri Kanunu Tasarısı'nın yasalaÅŸmasıyla, iÅŸçi ve iÅŸ veren arasındaki uyuÅŸmazlıklarda mahkemeye gitmeden önce arabulucuya baÅŸvurulması zorunlu hale gelecek. Düzenlemeye göre, iÅŸ kazası veya meslek hastalığından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat ile bunlarla ilgili rücu davaları hakkında ise arabulucuya baÅŸvurma zorunluluÄŸu bulunmayacak.
Tasarı ile feshe baÄŸlı kıdem, ihbar, kötü niyet ve ayrımcılık tazminatları ile yıllık izin ücretine iliÅŸkin zaman aşımı süresinin 10 yıldan 5 yıla düÅŸürülmesi öngörülüyor.
Bu düzenlemenin faydalı olacağını düÅŸünüyoruz ancak suistimallerin önlenmesi gerekir. Ä°ÅŸ dünyası artık bu dava süreçleri ile uÄŸraÅŸmadan hızlı ve adil çözümler sayesinde asıl iÅŸine odaklanmalı ve iÅŸçi çalıştırmaktan endiÅŸe duymamalıdır.

Kıdem Tazminatı Fonu
Yine iÅŸ dünyasının gündeminde olan diÄŸer bir konu Kıdem Tazminatı Fonu. Uzun zamandır gündemde olan kıdem tazminatı konusunda hükümet fon oluÅŸturmak için tasarı hazırlarken, iÅŸçi ve iÅŸveren sendikaları fon oluÅŸturulmasına karşı. Bu konuda hem iÅŸçinin hem de iÅŸverenin hak kaybına uÄŸramayacağı bir formülde anlaşıp, çözüm üretilmesi ve uygulamaya konulması gerektiÄŸini düÅŸünüyoruz.
Beklentimiz iÅŸ dünyasının önünü açacak, sinerji yaratacak adımların atılmasıdır.